سندروم تخمدان پلیکیستیک (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) یکی از شایعترین اختلالات هورمونی در زنان سنین باروری است. این بیماری باعث نامنظم شدن چرخه قاعدگی، افزایش سطح هورمونهای مردانه، مشکلات پوستی و گاهی اختلال در تخمکگذاری میشود.
طبق آمارهای جهانی، حدود ۱ از هر ۱۰ زن به سندروم تخمدان پلیکیستیک مبتلا است.
در ادامه هر آنچه لازم است درباره این بیماری بدانید—بهصورت کامل و علمی—آورده شده است.
علائم سندروم تخمدان پلیکیستیک
سندروم تخمدان پلیکیستیک میتواند علائم متنوعی ایجاد کند، اما شایعترین آنها شامل موارد زیر است:
نامنظمی قاعدگی
– دیر شدن پریود
– عدم پریود برای چند ماه
– خونریزیهای کم یا شدید
افزایش موهای زائد
روی صورت، چانه، شکم و سینه
(به دلیل بالا بودن آندروژنها)
ریزش موی شدید یا الگوی مردانه
آکنه و پوست چرب
افزایش وزن یا چاقی شکمی
تیرگی پوست (بهخصوص گردن و زیر بغل)
مشکل در بارداری
بهعلت اختلال در تخمکگذاری
علل ایجاد سندروم تخمدان پلیکیستیک در زنان
ژنتیک و سابقه خانوادگی
اگر مادر یا خواهر مشکل PCOS داشته باشند، احتمال بروز در فرد بیشتر است.
مقاومت به انسولین
بسیاری از زنان مبتلا، انسولین را بهدرستی مصرف نمیکنند.
این موضوع باعث افزایش وزن و اختلال هورمونی میشود.
عدم تعادل هورمونهای زنانه
افزایش آندروژن (هورمون مردانه) از علل اصلی بروز علائم است.
سبک زندگی کمتحرک
فعالیت کم + تغذیه اشتباه → تشدید PCOS
روشهای تشخیص سندروم تخمدان پلیکیستیک در درمانگاه مشیری
تشخیص دقیق این بیماری نیاز به بررسی چند مرحلهای دارد:
۱. آزمایش خون برای بررسی هورمونها
- هورمونهای زنانه (LH, FSH, Estradiol)
- هورمون مردانه (Testosterone)
- تست انسولین و قند خون
- پروژسترون و پرولاکتین
۲. سونوگرافی تخمدان
در سونوگرافی، تخمدانها معمولاً بزرگتر و دارای فولیکولهای کوچک متعدد دیده میشوند.
۳. بررسی علائم بالینی
پزشک با معاینه، سابقه قاعدگی و تغییرات جسمی به تشخیص کامل میرسد.
عوارض سندروم تخمدان پلیکیستیک در صورت درمان نشدن
اگر PCOS مدیریت نشود، ممکن است باعث:
- ناباروری
- دیابت نوع ۲
- فشار خون بالا
- چربی خون بالا
- افسردگی و اضطراب
- مشکلات پوستی
- چاقی شدید
- ریزش موی شدید
خبر خوب اینکه تمام این موارد قابل کنترل هستند.
بهترین روشهای درمان سندروم تخمدان پلیکیستیک (۲۰۲۵)
درمان PCOS دو مرحلهای است:
۱) اصلاح سبک زندگی
۲) درمان دارویی در صورت نیاز
درمانهای اصلی شامل:
۱. کاهش وزن (۵ تا ۱۰٪ وزن اولیه)
اثر مستقیم در تنظیم تخمکگذاری و کاهش آندروژنها دارد.
۲. ورزش منظم
پیادهروی روزانه ۳۰ دقیقه بسیار موثر است.
۳. رژیم غذایی مناسب برای سندروم تخمدان پلیکیستیک
- کاهش نان سفید، برنج سفید، قند
- افزایش سبزیجات، فیبر، غلات کامل
- پروتئین کافی (مرغ، تخممرغ، ماهی، حبوبات)
- مصرف چربیهای سالم (گردو، روغن زیتون)
۴. داروهای موثر در مدیریت سندروم تخمدان پلیکیستیک
پزشک ممکن است تجویز کند:
- داروهای تنظیم پریود
- داروهای کاهش آندروژن
- داروهای کمک به تخمکگذاری (در صورت تمایل به بارداری)
- متفورمین برای مقاومت به انسولین
۵. درمانهای پوستی
جوش، چربی پوست و موهای زائد قابل درمان هستند.
سندروم تخمدان پلیکیستیک و تاثیر آن بر باروری زنان
بسیاری از زنان تصور میکنند PCOS یعنی ناباروری؛
اما حقیقت این است:
۹۰٪ زنان با PCOS میتوانند باردار شوند.
بهشرط اینکه:
چرخه قاعدگی تنظیم شود
داروهای مناسب مصرف شود
تخمکگذاری پایش شود
درمانگاه مشیری خدمات تخصصی برای برنامهریزی بارداری ارائه میدهد.
سبک زندگی مناسب برای کنترل سندروم تخمدان پلیکیستیک
- خواب منظم (۷–۸ ساعت)
- مدیریت استرس
- مصرف ویتامین D + B12 در صورت کمبود
- رژیم کمقند
- پرهیز از غذاهای سرخشده
- نوشیدن آب کافی
خدمات درمانگاه مشیری برای درمان سندروم تخمدان پلیکیستیک
درمانگاه مشیری خدمات زیر را برای خانمهای مبتلا ارائه میدهد:
آزمایش هورمونی کامل
سونوگرافی تخمدان
بررسی مقاومت به انسولین
تنظیم برنامه دارویی
مشاوره تغذیه تخصصی
پیگیری ماهانه
برنامهریزی برای بارداری
نتیجهگیری
سندروم تخمدان پلیکیستیک یک بیماری شایع اما قابل مدیریت است.
هرچه تشخیص و درمان زودتر آغاز شود، کنترل علائم و حفظ سلامت بلندمدت بهتر خواهد بود.
درمانگاه مشیری آماده ارائه تشخیص، مشاوره و درمان تخصصی این بیماری به شماست.
