معرفی داروی Resmetirom و مسیرهای نوین درمانی
کبد چرب متابولیک (MASH/NASH) امروز یکی از بیماریهای شایع متابولیک در جهان است.
این بیماری اغلب بیعلامت شروع میشود اما با گذشت زمان میتواند به التهاب، فیبروز، سیروز و حتی سرطان کبد برسد.
سالها راهکار اصلی فقط تغییر سبک زندگی بود، اما اکنون با ورود درمانهای جدید در سال ۲۰۲۴–۲۰۲۵ مسیر درمان بیماران تغییر کرده است.
در ادامه، یک مرور علمی و کاربردی بر تازهترین درمانها ارائه میشود.
چرا درمان جدید لازم بود؟
- شیوع بالای بیماری (بیش از ۳۰ درصد جمعیت بزرگسال)
- ارتباط مستقیم با چاقی، دیابت و مقاومت به انسولین
- درصد قابلتوجهی از بیماران دچار التهاب و فیبروز واقعی کبدی میشوند
- محدودیت پاسخ به درمان تنها با رژیم و ورزش
به همین دلیل دنیا بهسمت درمانهای هدفمند دارویی حرکت کرده است.
Resmetirom — اولین داروی رسمی برای درمان MASH
در مارس ۲۰۲۴ سازمان FDA داروی Resmetirom (Rezdiffra) را تایید کرد.
این دارو برای بیمارانی تجویز میشود که کبد چرب همراه با التهاب و فیبروز متوسط تا پیشرفته دارند.
مکانیسم اثر دارو چگونه است؟
Resmetirom گیرندههای تیروئیدی β در سلولهای کبد را فعال میکند و:
- اکسیداسیون چربیها را افزایش میدهد
- ساخت چربی جدید را کاهش میدهد
- التهاب و آسیب سلولی را کم میکند
- روند فیبروز را آهستهتر میسازد
این یعنی درمان نه صرفاً علامتمحور، بلکه ریشهای و متابولیک است.
نتایج مطالعات بالینی ۲۰۲۴–۲۰۲۵
بر اساس دادههای کارآزماییهای مرحله ۳:
| اثر درمان | میزان بهبود |
|---|---|
| کاهش چربی کبد | ۲۵ تا ۳۰٪ |
| کاهش التهاب فعال | ۲۰ تا ۲۶٪ |
| کند شدن پیشرفت فیبروز | تا ۵۰٪ نسبت به گروه شاهد |
این اعداد برای بیماری که تا چند سال پیش درمانی نداشت، اهمیتی تاریخی دارند.
چه زمانی این دارو قابل تجویز است؟
این دارو معمولاً برای بیمارانی مناسب است که:
- دارای MASH با فیبروز تأیید شده هستند
- آنزیمهای کبدی آنها بالاتر از حد نرمال است
- دارای ریسکهای متابولیک مثل اضافهوزن یا دیابتاند
تجویز باید توسط پزشک انجام شود.
دارو جانشین سبک زندگی سالم نیست بلکه مکمل آن است.
موارد احتیاط
- نارسایی کبد یا کلیه
- بارداری و شیردهی
- تداخل احتمالی با برخی داروهای کاهنده چربی خون
قبل از شروع درمان، ارزیابی دقیق آزمایشگاهی و تصویربرداری لازم است.
آینده درمان — داروهایی که در راهاند
در کنار Resmetirom، چند داروی قدرتمند دیگر بسیار نزدیک به تایید نهاییاند:
| دارو | ویژگی | وضعیت |
|---|---|---|
| Pegozafermin (FGF21 Analog) | قوی در کاهش التهاب و فیبروز | فاز ۳ |
| Efruxifermin | بهبود حساسیت انسولینی | فاز ۳ |
| Obeticholic Acid (OCA) | اثر ضد فیبروز | در مسیر بررسی مجدد |
احتمال میرود در ۲–۳ سال آینده، درمانهای چندگانه برای این بیماری در دسترس باشد.
نقش سبک زندگی همچنان کلیدی است
با وجود درمان دارویی، سه ستون اصلی هنوز تغییر نکردهاند:
- کاهش وزن ۷ تا ۱۰ درصد
- رژیم کمقند و کمچربی
- فعالیت بدنی منظم
دارو زمانی بهترین نتیجه را میدهد که کنار رژیم صحیح و تحرک باشد.
رویکرد درمانگاه مشیری
درمانگاه مشیری مدیریت کبد چرب را بهصورت مرحلهای و علمی انجام میدهد:
۱) تعیین سطح بیماری با آزمایش و سونوگرافی
۲) اصلاح تغذیه و برنامه کاهش وزن
۳) بررسی امکان شروع درمان دارویی جدید
۴) پایش مداوم برای پیشگیری از فیبروز و سیروز
هدف ما جلوگیری از پیشرفت بیماری و بازگرداندن سلامت کبد است.
